SBTi Nedir?
SBTi, şirketlerin bilime dayalı emisyon azaltma hedefleri belirlemesini sağlayarak özel sektörde iddialı iklim eylemlerini yönlendiriyor. Bilim Temelli Hedefler Girişimi (Science Based Targets Initiative); CDP (Karbon Saydamlık Projesi), Birleşmiş Milletler Küresel İlkeler Sözleşmesi, Dünya Kaynakları Enstitüsü (WRI) ve Dünya Çapında Doğa Fonu (WWF) arasında kurulmuş ortak bir girişimdir. Bilim Temelli Hedefler, şirketlerin iklim değişikliğinin en kötü etkilerini önlemek için sera gazı emisyonlarını nasıl ve ne kadar hızlı azaltmaları gerektiğini gösteriyor. Ayrıca faaliyetlerini karbondan arındırma hedefi doğrultusunda onlara net bir yol haritası çiziyor. SBTi, şirketlere bilim temelli hedef belirleme konusunda rehberlik ederek, net sıfır ekonomiye geçişte faydaları yakalamalarını, rekabet güçlerini artırmalarını ve iklim değişikliğiyle mücadele etmelerini sağlıyor.
Bilime Dayalı Hedefler Girişimi’nin (SBTi) öne çıkan özellikleri şunlardır:
- İklim bilimi doğrultusunda emisyon azaltma ve net sıfır hedeflerinde en iyi uygulamaları tanımlar ve teşvik eder.
- En son iklim bilimi doğrultusunda bilime dayalı hedefler belirlemeleri için şirketlere hedef belirleme yöntemleri sunar ve rehberlik sağlar.
- Şirketlere bağımsız değerlendirme ve hedeflerin doğrulanmasını sağlamak için uzman bir kadroya sahiptir.
- Şirketleri 1,5oC ile uyumlu net sıfır bilime dayalı hedefler belirlemeleri için harekete geçiren BM kurumları, iş dünyası ve endüstri liderleriyle birlikte iklim eylemleri için ortak kampanyalar yürütür.
Bilime Dayalı Hedefler Belirleyen Şirketler
Dünya çapında 1200’den fazla şirket , SBTi aracılığıyla iklim bilimine dayalı emisyon azaltma hedefleri belirleyerek net sıfır ekonomiye geçişe öncülük ediyor. Şubat 2020 itibariyle, 590’dan fazla şirketin SBTi ile onaylanmış bilime dayalı hedefleri var. 2019 itibariyle, SBTi’ye kaydolan şirketler, Fransa ve İspanya’nın yıllık emisyonlarının toplamından daha fazla olan toplam 750 milyon tonun üzerinde karbondioksit emisyonuna sahipti. Kombine piyasa değeri 10,8 trilyon doların üzerindeydi. Emisyonlarının ve sermayelerinin ölçeği göz önüne alındığında, bu şirketlerdeki emisyon azaltma ve iklim eylemi, küresel emisyonlarda önemli değişiklikler getirebilir. SBTi, şirketlerin, hedeflerini en geç 2050 yılına kadar net sıfır bir dünya inşa etme hedefiyle tutarlı hale getiriyor. Bu amaçla bilime dayalı bir standart tanımlamaya çalışmaktadır.
Bilim Temelli Hedefler Girişimi Neden Önemlidir?
Şirketler, küresel sıcaklık artışını endüstri öncesi sıcaklıklara kıyasla 1,5°C veya 2°C’nin oldukça altında sınırlamak için azaltım yollarıyla uyumlu sera gazı (GHG) emisyonlarını azaltma hedefleri belirleyerek iklim değişikliğiyle mücadelede rol oynayabilir. Bu hedefler, artan sera gazı azaltma hedeflerine göre çok sayıda avantaj sunar ve düşük karbonlu ekonomiye geçişte şirketlerin rekabet avantajını artırır.
Ölçüm ve devamlılık açısından farklılık gösteren hedefleri hesaplamak için kullanılabilecek, bilime dayalı çoklu hedef belirleme yöntemleri mevcuttur. Bu hedefler, tutarlılık ve güvenilirlik sağlamak için hedef süre, devamlılık, alt başlıklar ve değer zinciri kaynaklarının kapsamı ile ilgili bir dizi kriteri karşılamalıdır. Aksi durumda hedefler sadece kağıt üzerinde kalacak ve o hedefle ilgili somut aksiyonlar alınamayacaktır.
Hedef belirleme sürecinin tüm aşamalarında iç paydaşları sürece dahil etmek dikkatli bir planlama gerektirmektedir. Bu, SBTi için en kritik konulardan biridir. Hedefe giden yolda ne kadar çok iklim paydaşı sürece dahil edilirse o kadar hızlı ve etkili sonuçlar alınabilir. Bir hedef oluşturulduktan sonra, paydaşları doğru bir şekilde bilgilendirmek ve güvenilirlik oluşturmak için bunun eksiksiz, basit ve net bir şekilde iletilmesi önemlidir. Yani hedefle ilgili çalışmalar konusunda tüm paydaşlara şeffaf bir şekilde bilgi aktarılması da bilim temelli hedefler için olmazsa olmaz bir gereksinimdir.
Bilime Dayalı Hedeflerle İlgili Kritik Konular
Şirketlerin, bu girişime kaydolmanın ve iklim hedefleri belirlemenin ne gibi faydaları olacağı ve sürecin nasıl devam edeceği konusunda birtakım tereddütleri olabilir. Öncelike ticari faydalar konusuna değinelim. Bilim temelli hedefler, genellikle işletme yapısını geliştirmek ve yürütmek için dahili yatırım gerektirir. Bu nedenle net stratejik avantajlarla ilişkilendirilmeler yapılmalıdır.
Hedefi koyarken hangi yöntemlerin belirleneceği de bir diğer kritik konudur. Hedefler, fiziksel veya ekonomik bir metriğe dayalı olarak mutlak emisyonlardaki yüzde azalma veya emisyon yoğunluğu olarak hesaplanabilir. Bu tür bir hesabın yapılıp yapılmamasına göre farklı yöntemler mevcuttur. Yöntemler ayrıca sektörel özgüllük açısından farklılık gösterebilir. Farklı bilimsel veri kümelerine ve emisyon projeksiyonlarına dayalı hedefler belirlenebilir. Bilim temelli hedefler; temel hususları, hedef ömrünü, dahili operasyonlardan ve değer zincirlerinden kaynaklanan emisyonların kapsamını içermektedir.
Bilim temelli hedeflerin belirlenmesi ve hedefe doğru verimli bir yol haritası çizilmesi konusunda etkin bir iletişim stratejisi hazırlanması gerekmektedir. Etkin iletişim, SBTi ile ilgili iç yönetim kararlarına rehberlik eder, çalışanların katılımını artırır ve kurumsal itibarı geliştirir.