AB Orman Stratejisi (EU Forest Strategy) Nedir?
AB Orman Stratejisi, Avrupa Yeşil Mutabakatı kapsamında geliştirdiği en önemli stratejilerden biridir. 2030 yılında gerçekleştirmek üzere çok kritik hedefler belirleyen strateji, AB Biyoçeşitlilik Stratejisi’nin temel almaktadır. Stratejinin biyoçeşitlilik hedeflerinin yanı sıra 2030 yılına kadar sera gazı emisyonunu en az %55 oranında azaltma ve 2050 yılına kadar iklim nötr olma hedefine ulaşılmasına katkıda bulunması beklenmektedir. AB Orman Stratejisi, her şeyden önce ormanların gezegendeki canlılığın devamı için merkezi ve çok işlevli rolünü kabul etmektedir. Bu bağlamda 2050 yılına kadar sürdürülebilir ve iklim nötr bir ekonomiye ulaşmak ve refah seviyesi yüksek kırsal alanları korumak için ormancılığın ve ormana dayalı tüm değer zincirinin katkısını yükseltmeyi amaçlamaktadır.
AB Orman Stratejisi, AB’deki ormanların niceliğini ve kalitesini iyileştirmek; koruma, restorasyon ve dayanıklılıklarını güçlendirmek için bir vizyon oluşturmakta ve somut eylemler belirlemektedir. Avrupa’nın ormanlarını iklim değişikliğinin getirdiği yeni zorluklara, aşırı hava koşullarına ve yüksek belirsizliklere uyumlu hale getirmesi amaçlamaktadır. Bu hedef, ormanların sosyal ve ekonomik işlevlerini yerine getirmeye devam etmeleri ve gelişen nüfusa sahip canlı kırsal alanlar sağlamaları için bir ön koşuldur.
AB Orman Stratejisinin Çıktıları
AB orman stratejisi, sürdürülebilirlik sınırları içinde gelişen kırsal alanlar ve orman temelli biyo-ekonomiyi desteklemek için ormanların sosyo-ekonomik işlevlerini desteklemektedir. Ayrıca, iklim değişikliğiyle mücadele etmek, biyoçeşitlilik kaybını tersine çevirmek; dayanıklı ve çok işlevli orman ekosistemlerini sağlamak için ormanları koruması, iyileştirmesi ve geliştirmesi hedeflenmektedir. AB Orman Stratejisi’nin bu hedefe giden yolda en önemli odak noktaları şunlardır:
- 2030 yılına kadar 3 milyar ek ağaç dikmek de dahil olmak üzere biyolojik çeşitliliğe sahip ormanların yeniden ağaçlandırılması
- AB’deki ormanların nicelik ve kalitesinin iyileştirilmesi için orman sahipleri ve yöneticilerine finansal teşvikler sağlanması
- AB’nin halihazırdaki yaşlı ormanlarını korumak
- Biyoenerji için odun bazlı kaynakların sürdürülebilir kullanımını sağlamak
- Ekoturizm dahil olmak üzere odun dışı orman temelli biyoekonomiyi teşvik etmek
- İklim uyumu ve ormanların dayanıklılığı için restorasyon ve güçlendirilmiş sürdürülebilir orman yönetimi sağlamak
- Sürdürülebilir orman temelli biyoekonomi için yetenekleri geliştirmek ve insanların farkındalığını artırmak
- Uzun ömürlü ahşap ürünler için sürdürülebilir orman biyoekonomisini teşvik etmek
AB yönetimi AB Orman Stratejisi’yle temelde şu faaliyetleri uygulayarak hedeflere ulaşmayı istemektedir:
- Stratejik orman izleme, raporlama ve veri toplama çalışmaları
- Ormanlar hakkındaki bilgi ve birikimin artırılması için güçlü bir araştırma ve yenilik gündemi geliştirmek
- Kapsayıcı ve tutarlı bir AB orman yönetimi çerçevesinin uygulanması
- Mevcut AB mevzuatlarının uygulanmasının hızlandırılması
AB Orman Stratejisinin Önemi
Ormanlar tüm insanlar ve gezegenimiz için hayati öneme sahiptir. Küresel düzeyde dünyanın kara alanının %30’unu kaplayan ve biyolojik çeşitliliğinin %80’ini barındıran bir yaşam destek sistemimizdir. Dünya nüfusunun yaklaşık %25’ine geçim ve gelir imkanı sağlayan ormanlar, kültürel ve sosyal değerlere de sahiptir ve geleneksel olarak yerli halkların yaşadığı toprakların büyük bir bölümünü temsil etmektedir.
Ormanlar ve diğer ağaçlık alanlar, Avrupa yüzölçümünün %40’ından fazlasını kaplamaktadır. Bu da Avrupa’yı dünyanın orman bakımından en zengin bölgelerinden biri yapmaktadır. Ormanlar, kereste ve ahşap ürünleri sağlamanın yanı sıra, birden çok işlevi olan ve Avrupa’nın biyolojik çeşitliliğinin büyük bir bölümüne ev sahipliği yapan farklı ekosistemlere ev sahipliği yapmaktadır. Ekosistem hizmetleri, su düzenlemesi; gıda, ilaç ve diğer muhtelif malzemelerin sağlanması, afet riskinin azaltılması ve kontrolü, toprak stabilizasyonu ve erozyon kontrolü, hava ve suyun temizlenmesi vb için doğal bir yuva olarak sağlıklı kalmamıza ve refahımıza katkıda bulunmaktadır.
Ormanlar ayrıca iklim değişikliğinin etkilerini azaltmak ve bunlara uyum sağlamak için önemli bir paydaşımızdır. Her şeyden önce çok önemli bir karbon yutağı olarak iklim değişikliğiyle mücadeleye çok değerli katkılar sunmaktadır. Ancak, mevcut yönetim uygulamaları orman ekosistemlerinde yüksek biyoçeşitliliğin sağlanması ve mevcut karbon stoğunun korunması ihtiyacı ile uyumlu değildir. Ormanlar ve ekosistemleri, artan odun / kereste talebine ek olarak hava ve su kirliliği, kentsel yayılma, peyzaj parçalanması ve habitat ve biyoçeşitlilik kaybıyla karşı karşıya kalmaya devam etmektedir. Bu nedenle sürdürülebilir olmayan ormancılık uygulamaları önlenmeli veya düzeltilmelidir. Ayrıca, yangınlara, haşerelere, kuraklık ve fırtınalar dahil olmak üzere aşırı hava koşullarına yol açan iklim değişikliğinin etkileri, ormanları giderek daha fazla tehlikeye atmaktadır.
Ormanlar ve ormanlara dayalı sektörler;
- modern, iklim nötr, kaynakları verimli kullanan ve rekabetçi bir ekonomiye katkıda bulunmak
- canlı kırsal alanları korumak ve zengin kırsal nüfusun korunmasına yardımcı olmak
- doğal güzellikleri ve kültürel mirasları korumak
açısından kritik öneme sahiptir. Sağlıklı ve dayanıklı mevcut ve yeni ormanlar, tüm bu çevresel, sosyal ve ekonomik işlev ve hizmetleri etkin bir şekilde desteklemek için son derece önemlidir.
Dünyanın neredeyse her yerinde olduğu gibi kıta Avrupası da ormanlar konusunda birçok acil sorunla karşı karşıya kalmış durumdadır. Bu nedenle AB, ormanları korumak, ormanların topluma ve çevreye sağladığı faydaları sürdürülebilir kılmak ve daha yüksek bir hayat standardını teşvik etmek için çeşitli önlemler almaktadır. AB Orman Stratejisi de bu anlamda kritik bir öneme sahiptir ve doğru bir şekilde uygulanmasıyla birlikte 2030 yılına kadar Avrupa’nın ormanlarında büyük bir dönüşüm yapması beklenmektedir.
